door

Formaline (en het milieu)

Balsemen en formaline

Tijdens de lichte balseming (balsmen, thanatopraxie) wordt onder meer het bloed in het lichaam vervangen door een chemische stof die een aantal unieke eigenschappen bezit voor het hygiënisch conserveren van het overleden lichaam. Tevens bevat deze vloeistof pigmenten en andere cosmetische ingrediënten om het lichaam een natuurlijke aanblik te geven. Dit gebeurt door middel van het simuleren van de bloedsomloop met behulp van apparatuur – als een gesloten systeem – waarbij de balsemvloeistof via een slagader wordt ingebracht en het bloed vanuit het hart of venen wordt opgevangen en afgevoerd. Lees hier meer over deze behandeling.

formaldehyde formaline balsemen thanatopraxieFormaline is het hoofdbestanddeel van de meeste vloeistoffen die bij thanatopraxie worden gebruikt. Formaline is een oplossing van het gas formaldehyde in water en alcohol.

Formaldehyde is zwaarder dan lucht en is dol op vloeistof. Net als de belletjes in frisdrank blijft het gas opgeslagen in een vloeistof zo lang als het mengsel niet in aanraking komt met de lucht. Eenmaal toegevoegd aan water, heet deze vloeistof dus formaline.

Als de formaline blootgesteld wordt aan de lucht zal het gas langzaam aan de vloeistof ontsnappen. Omdat het formaldehyde gas zwaarder is dan lucht, is dit een langzaam proces. Ook eenmaal ingevoerd in het overleden lichaam, zal het gas zich geleidelijk losmaken van de ingebrachte vloeistof en in het weefsel worden opgenomen.

Er bestaan ook balsem vloeistoffen die niet op formaldehyde basis zijn. Enkele daarvan worden onterecht als milieuvriendelijk of “groen” aangeduid omdat er in die vloeistoffen andere chemicaliën worden gebruikt waarvan de belasting van het milieu bij gebruik voor balseming niet of niet volledig bekend of onderzocht zijn.
Gelukkig is er de laatste jaren veel onderzoek en ontwikkeling gedaan op dit gebied van formaldehyde-arme en formaldehyde-vrije vloeistoffen en behandelmethoden. Wij bieden op verzoek tegen een beschaafde meer-prijs een groene behandelmethode aan.

Impact op het milieu

Omdat het formaldehyde gas zich bij open toepassing vermengt met de lucht en dus met ons milieu, kan het worden ingeademd. Onderzoek toont aan dat formaldehyde bij langdurig inademen van hoge concentraties kankerverwekkend kan zijn.

Tijdens de thanatopraxie behandeling en bij het begraven of cremeren van de overledene kan formaldehyde gas vrijkomen. Hier zijn de laatste jaren door verschillende instanties in Nederland meerdere onderzoeken naar gedaan (o.a. NIT, Dela, NVOA Vesalius / Thananet, etc.) die allen uitwijzen dat de emissie van formaldehyde gas bij/door thanatopraxie minimaal is.

In Nederland wordt voor lichte balseming een bijzonder zwak mengsel gebruikt, waarbij de “index” of sterkte van de vloeistof (verhouding van de sterkte van het formaldehyde gas en de mengverhouding met water en alcohol) heel laag wordt gehouden. Moderne balsemvloeistoffen – zoals die wij bij MBalm gebruiken in een thuis-situatie – hebben zo’n laag index-cijfer dat ze formaline-arm genoemd mogen worden.

Formaldehyde wordt vooral in de kunststof industrie gebruikt voor de fabricage van o.a. brilmonturen en andere plastics. Per dag wordt een onbekend aantal liters formaldehyde-arme vloeistof als afval in het Nederlandse milieu gedumpt. De hoeveelheid formaldehyde waaraan wij dagelijks door de industrie worden blootgesteld is vele malen groter dan alle balsemingen door thanatopracteurs  wereldwijd worden gedaan bij elkaar. Ook in ons huis kunnen we ongemerkt aan formaldehyde gas worden blootgesteld, via (mee-) roken, spaanplaat, bepaalde verfsoorten en andere chemische – op het eerste gezicht onschuldige – producten. Een roker krijgt per sigaret vermoedelijk meer formaldehyde binnen dan een thanatopracteur op een hele dag…

Lichte balseming wordt uitgevoerd door speciaal opgeleide en ervaren thanatopracteurs die met grote toewijding en verantwoordelijkheidsgevoel voor het milieu hun werk doen. Zo zal altijd een gesloten systeem worden nagestreefd waarbij vloeistoffen op een verantwoorde en gesloten manier worden aan- en afgevoerd.

Wij gebruiken gesloten containers voor aan- en afvoer van vloeistoffen en de (gescheiden-) pompen die wij gebruiken zijn voorzien van actieve-koolstof filters. Daarnaast zijn de vloeistoffen waar wij mee werken van een zeer laag formaldehyde gehalte.

Formaline-houdend afval, secretie (bloed, etc.) wordt door ons afgevoerd in speciale containers, door een specialistisch bedrijf op het gebied van medisch afval. Bij ons gaat NIETS door het putje… Lees voor meer informatie over onze afvalverwerking het artikel “Wat gebeurt er met het afval van thanatopraxie / balsemen?“.

Behandeling aan huis

De behandeling vindt plaats in het mortuarium van uw uitvaartverzorger. In bijzondere omstandigheden en op speciaal verzoek kan de behandeling thuis plaats vinden. Lees hiervoor ons artikel  “Thanatopraxie thuis“.

© MBalm 2016 – tekst uit deze publicatie mag niet zonder schriftelijke toestemming worden gebruikt